Çocuklarda DEHB: Nedenleri, Belirtileri ve Çözüm Yolları

Çocuklarda DEHB: Nedenleri, Belirtileri ve Çözüm Yolları

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocuklarda sıklıkla görülen ve öğrenme, sosyalleşme ve günlük yaşamı etkileyen bir nörogelişimsel bozukluktur. DEHB, çocuğun dikkatini sürdürme, impulsif davranışlar sergileme ve aşırı hareketlilik gösterme gibi zorluklar yaşamasıyla kendini gösterir.

DEHB’nin Nedenleri

DEHB’nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, birçok faktörün bir araya gelerek bu bozukluğun ortaya çıkmasında etkili olduğu düşünülmektedir. Bu faktörler arasında:

• Genetik faktörler: Ailede DEHB öyküsünün olması, çocuğun da bu bozukluğa yakalanma riskini artırır.
• Beyin yapısı ve işlevi: DEHB’li çocukların beyinlerindeki bazı bölgelerin farklı çalıştığı düşünülmektedir.
• Doğum sırasında yaşanan komplikasyonlar: Düşük doğum ağırlığı, erken doğum gibi durumlar DEHB riskini artırabilir.
• Çevresel faktörler: Kurşun zehirlenmesi, alkol veya uyuşturucu kullanımı gibi çevresel faktörler de DEHB’ye katkıda bulunabilir.

DEHB’nin Belirtileri

DEHB, çocuklarda farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Genel olarak üç ana belirti türü vardır:

• Dikkat Eksikliği:
  • Dikkatin kolay dağılması
  • Görevleri tamamlamada zorluk
  • Unutkanlık
  • Dinleme zorluğu
• Hiperaktivite:
  • Sürekli hareket etme ihtiyacı
  • Yerinde duramama
  • Sabırsızlık
  • Aslında oturması gereken durumlarda bile ayakta durma veya dolaşma
• Dürtüsellik:
  • Düşünmeden hareket etme
  • Sıra bekleyememe
  • Başkalarının sözünü kesme

DEHB’nin Çözüm Yolları

DEHB, erken teşhis edildiğinde ve uygun tedavi yöntemleriyle desteklendiğinde başarıyla yönetilebilen bir bozukluktur. Tedavi, çocuğun yaşına, belirtilerin şiddetine ve eşlik eden diğer sorunlara göre belirlenir.

• İlaç Tedavisi:
  • Doktor tarafından reçete edilen ilaçlar, dikkat eksikliği ve hiperaktiviteyi azaltmaya yardımcı olabilir.
• Psikoterapi:
  • Davranış terapisi, bilişsel davranış terapisi gibi psikoterapi yöntemleri, çocuğa problem çözme becerileri kazandırır ve sosyal becerilerini geliştirir.
  • Aile terapisi, aile üyelerine DEHB’yi anlamaları ve çocuklarıyla daha etkili iletişim kurmaları konusunda yardımcı olur.
• Eğitimsel Destek:
  • Okulda özel eğitim programları, çocuğun öğrenme güçlüklerini aşmasına yardımcı olur.
  • Öğretmenlerle işbirliği yaparak, çocuğun sınıfta daha başarılı olmasını sağlayacak düzenlemeler yapılabilir.
• Beslenme ve Egzersiz:
  • Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz, DEHB belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
• Alternatif Tedaviler:
  • Bazı ebeveynler, yoga, meditasyon gibi alternatif tedavi yöntemlerini de deneyebilirler. Ancak bu yöntemlerin etkinliği konusunda bilimsel olarak yeterli kanıt bulunmamaktadır.

Önemli Notlar

• Erken Teşhis: DEHB, erken teşhis edildiğinde tedaviye daha iyi yanıt verir.
• Bireyselleştirilmiş Tedavi: Her çocuğun DEHB’si farklı olduğu için, tedavi planı da çocuğa özel olmalıdır.
• Sabır ve Destek: DEHB tedavisi uzun sürebilir. Ailelerin sabırlı olması ve çocuğa sürekli destek vermesi önemlidir.
• Çevresel Destek: Okul, aile ve arkadaş çevresinin desteği, çocuğun sosyal ve duygusal gelişimine katkıda bulunur.

DEHB, çocuğun ve ailesinin yaşam kalitesini etkileyen bir bozukluk olsa da, uygun tedavi ve destekle çocukların başarılı ve mutlu bir yaşam sürmeleri mümkündür.