1-7 Nisan Ulusal Kanser Haftası

1-7 Nisan Ulusal Kanser Haftası

Kanser, önleyebileceğimiz ve erken teşhisle başarıyla tedavi edebileceğimiz bir hastalıktır. Ancak bilgi eksikliği, korku ve ihmal gibi sebeplerle teşhisin gecikmesi, tedavinin zorlaşmasına yol açabilmektedir. Bu durum, kanser hastalarını ve yakınlarını sosyal, psikolojik ve ekonomik açılardan önemli ölçüde etkileyerek toplumun geneline yayılan bir sağlık sorununa dönüşmektedir. Bu kapsamlı sağlık meselesine toplumun dikkatini çekebilmek, kanserle ilgili farkındalığı ve bilinci artırmak amacıyla 1-7 Nisan tarihleri Ulusal Kanser Haftası olarak belirlenmiştir. Her yıl bu hafta boyunca düzenlenen etkinlikler, kanserle mücadelede kritik bir öneme sahiptir.

Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) tahminlerine göre, küresel nüfusun yaşlanması eşliğinde 2040 yılına kadar 29.9 milyon yeni kanser vakası belirmesi ve 15.3 milyon insanın bu hastalık sebebiyle yaşamını yitirmesi beklenmektedir. Kanser riski, dünya genelinde 75 yaşına kadar her 5 kişiden birini etkileyebilirken, her 10 kişiden biri kansere bağlı nedenlerle hayatını kaybedebilir. Kanserin görülme oranı Avrupa, Kanada, Amerika ve Avustralya gibi bölgelerde erkeklerde ve kadınlarda daha yüksektir, ancak bu bölgelerdeki insidans oranları yüksek olsa da ölüm oranları Asya'ya kıyasla daha düşüktür.

Dünya Sağlık Örgütü’nün raporu, nüfus artışı ve yaşlanmanın kanser vakalarındaki artışı sürdüreceğini ve bu artışın özellikle düşük ve orta gelirli ülkeleri etkileyeceğini belirtmektedir. Kansere bağlı ölümlerin %70'i düşük-orta gelir düzeyindeki ülkelerde gerçekleşmektedir. Her yıl milyonlarca hayatın kurtarılabilmesi için önleme, erken tanı ve tedaviye yönelik kaynaklara uygun stratejilerin hayata geçirilmesi büyük önem taşımaktadır.

Kanser, ülkemizde yıllardır karşılaşılan en yaygın ikinci ölüm nedenidir, yaklaşık olarak her altı ölümden biri kansere bağlı sebeplerden kaynaklanmaktadır. 2019 yılında Türkiye'deki yaşa göre standartlaştırılmış kanser oranları, erkeklerde her yüz bin kişide 264,9, kadınlarda ise her yüz bin kişide 193,4 olarak kaydedilmiştir. Aynı yıl içinde Türkiye genelinde 223.087 yeni kanser vakası tespit edilmiştir. Erkeklerde en sık rastlanan kanser türü akciğer kanseri olurken, kadınlarda en yaygın tespit edilen kanser türü meme kanseridir. Kolorektal kanserler ise, hem erkeklerde hem de kadınlarda en sık görülen üçüncü kanser türü olarak önceki yıllarda olduğu gibi görülmeye devam etmektedir.

Kanserin oluşumunda çevresel etkenler %90, genetik faktörler ise %10 gibi bir oranda etkili olmaktadır. Tütün kullanımı, aşırı alkol tüketimi, obezite ve enfeksiyonlara maruz kalma gibi çevresel risk faktörlerinin minimize edilmesi, mevcut kanser vakalarının yaklaşık %30-%50'sinin önlenmesine olanak tanıyabilir.

Kanserle mücadelede, özellikle erken teşhis ve tedaviye erken dönemde ulaşımın, yaşam kalitesi üzerinde büyük bir fark yaratabileceği kanser türleri düşünüldüğünde, koruma ve önlem almanın önemi daha da artmaktadır. Son yıllardaki araştırmalar, kanserle mücadeledeki en etkili stratejinin korunma ve erken teşhis olduğunu vurgulamaktadır. Bu bağlamda, kanserojen maddelerin belirlenmesi, risk faktörlerinden uzak durma, önleyici tedbirler, korunma, düzenli taramalar ve erken tanı, kanser kontrolünde hayati stratejiler arasında yer almaktadır.

Kanserle mücadelede etkin adımlar atarak, bu ciddi sağlık sorununun üstesinden gelmek mümkündür.

• Bilgi ve Farkındalık:

• Zamanında Tarama:

• Sağlıklı Yaşam Tarzı:

• Eğitim Kurumları:

• Dengeli Beslenme:

• Posa Alımını Artırın:

• Günde En Az 5 Porsiyon Meyve ve Sebze:

• Haftada 2-3 Kez Baklagiller:

• Tam Tahıllı Ürünler Tüketin:

Rafine tahıllar ve şeker yerine, daha besleyici olan tam tahılları tercih edin.

• Sağlıklı Pişirme Yöntemleri:

• İşlenmiş Et Ürünlerinden Kaçının:

• Aktif Olun:

• Doğru Besin Saklama:

Besinleri uygun koşullarda saklayarak, olası zararlı etkilerden koruyun.

• Alkol ve Sigara Tüketmeyin:

• Çevresel Faktörlere Dikkat:

Dyt. Sultan Begüm Arslan